PIJAWKI LEKARSKIE

Pijawki lekarskie zawdzięczają swoje zdolności lecznicze substancjom zawartym w ślinie, są to miedzy innymi:

Hirudyna – najbardziej znany produkt pijawek lekarskich odkryty przez Hycraft’a w 1884 roku, a nazwany przez Jacobi’ego w 1903 roku. Jest wysoce specyficznym inhibitorem trombinowym, tzn. że przyłącza się do trombiny tworząc nieaktywny kompleks, co zatrzymuje naturalny proces krzepnięcie krwi

Kalina – inhibitor agregacji i adhezji trombocytów, co powoduje wydłużony czas krwawienia po przystawieniu pijawek

Bdeliny – inhibitory trypsyny, plazminy i akrozyny. Znajdują się w całym ciele pijawki, jednak najwięcej znajduje się ich w zewnętrznych organach rozrodczych. Bdelliny hamują działanie czynników stanów zapalnych i ich rozprzestrzenianie się w tkankach. Znane są w dwóch odmianach, jako bdelina A i bdelina B

Hirustazyna – proteinaza serynowa będąca inhibitorem sieci kalikreinowych, trypsyny, chymotrypsyny i katepsyny G, czyli substancji zaangażowanych w utrzymanie normalnego ciśnienia krwi i stany zapalne organizmu

Apyraza – odgrywa ważną rolę w „upłynnianiu” krwi (zmniejszaniu jej lepkości)

Antyelastaza – ogranicza działania elastaz, enzymów, które degradują skórną elastynę oraz spowalnia bardzo skutecznie procesy starzenia się skóry

Egliny – silna substancja przeciwzapalna (inhibitor czynników stanów zapalnych) oraz bardzo aktywny przeciwutleniacz. Spośród kilku odmian eglin produkowanych przez pijawki, najlepiej poznana jest eglina C

Destabilaza – substancja charakteryzująca się silnym działaniem przeciwagregacyjnym, powodującym rozkładanie zakrzepłej krwi. Destabilaza zawiera także unikalną substancję niskocząsteczkową prostaglandynę. Utrzymuje ona w dobrym stanie (regeneruje) naczynia krwionośne, przewód pokarmowy oraz reguluje poziom cukru we krwi

Hialuronidaza – substancja o podwójnym działaniu: silny antybiotyk oraz czynnik umożliwiający szybkie przenikanie przez błony komórkowe sąsiadujących ze sobą komórek i tkanek ciała. Interesującą właściwością tego enzymu jest rozpuszczanie związków wielocukrowych tworzących ścianki przetrwalników wielu mikroorganizmów

LDTI – inhibitor tryptazy pochodzącej od pijawek (ang. Leech Dirived Tryptase Inhibitor) jest substancją uwalnianą przez pijawki w momencie przekłucia skóry żywiciela. LDTI ma na celu ochronę regionu gębowego pijawki przed działaniem enzymów proteolitycznych (tryptazy) produkowanych przez układ odpornościowy żywiciela

Inhibitor czynnika Xa – substancja tworząca kompleks z czynnikiem Xa, który w kaskadzie krzepnięcia krwi odpowiada za konwersję protrombiny w trombinę. Powstały kompleks inaktywuje czynnik Xa, w wyniku czego proces krzepnięcia zostaje zatrzymany

Inhibitor karboksypeptydazy A – substancja zwiększająca przepływ krwi, a także w pewnym stopniu wpływająca na usuwanie skrzepów powstałych podczas żerowania pijawki lekarskiej

Substancje znieczulające, neurotransmitery – niezidentyfikowane bliżej silne czynniki przeciwbólowe. Przypuszcza się, że działanie przeciwbólowe tych substancji wynika  z dużej atrakcyjności dla ludzkiego mózgu neuropeptydów produkowanych przez pijawkę. Należą do nich endorfiny, znane powszechnie jako hormony szczęścia. Poza efektami przeciwbólowymi endorfiny powodują likwidację uczucia niepokoju i euforii oraz uspokojenie, usuwają psychiczne oraz fizyczne uzależnienia, likwidują złe samopoczucie, nudności, depresję i inne symptomy obserwowane u osób uzależnionych od narkotyków i alkoholu

Substancja rozszerzająca naczynia krwionośne – bardzo podobny do histaminy, bliżej niezidentyfikowany jeszcze związek organiczny

Antybiotyki – wykazują bardzo silne działanie przeciwbakteryjne. Produkowane są przez żyjącą w symbiozie z pijawką lekarską specyficzną bakterię Aeromonas veronii biotyp sobria.